در این بازار فرآورده های هیدروکربوری مورد معامله قرار می گیرند.این بازاربر اساس مقصد ارسال کالای خریداری شده ،به دو رینگ داخلی و بین الملل تقسیم می شود.خرید و تحویل کالا در هر بازار طبق شرایط عرضه بوده و شیوه تسویه نیز به یکی از روشهای نقدی،خارج از پایاپای و تسویه با تضمین می باشد.

در بازار مشتقه معاملات بر اساس یک دارایی پایه انجام می شود که بر اساس ماهیت آن سر رسیدی مشخص در آینده دارد . در حال حاضر قراردادهای آتی و سلف موازی استاندارد در بازار مشتقه انجام می شوند.

1.قراردادهای آتی:

معاملاتی که در آن خریدار و فروشنده متعهد می شوند تا در سر رسید مشخص مقدار معینی از یک کالای استاندارد را با قیمتی که اکنون تعیین می کنند مبادله کنند.در حال حاضر دو کالای میعانات گازی و نفت خام در این بازار معامله می شوند.

2.سلف موازی استاندارد:

قرارداد سلف به قراردادی اطلاق می شود که در آن دارایی پایه در ازای دریافت وجه نقد در تاریخ مشخص در آینده به خریدار تحویل داده می شود.

3.اوراق سلف موازی استاندارد:

نوع تکامل یافته اوراق سلف می باشد که در آن خریدار می تواند بیش از سررسید قراردادکالای خریداری شده را به شخص ثالث دیگری در بازار واگذار کند.سررسید این اوراق معمولا یک تا دو سال می باشد.در حال حاضر تعدادی از فرآورده های هیدروکربوری مانند نفت خام ،متانول، گازمایع و هیدروکربن در این تابلو پذیرش شده اند.

1.صندوقهای سرمایه گذاری قابل معامله :

یکی از انواع ابزارهای سرمایه گذاری مالی هستندکه مهم ترین مزیت آنها معامله آسان و قابلیت نقدشوندگی بالاست.

2.اوراق گواهی ظرفیت :

اوراق گواهی ظرفیت، اوراق بهادار قابل معامله در بورس انرژی است که توسط وزارت نیرو و با هدف ایجاد نیروگاه جدید و یا کاهش قدرت قراردادی مشترکین فعلی صنعت برق منتشر می‌شود و متضمن حق استفاده از برق برای دارندۀ آن است.

از جمله مهمترین مزایای اوراق گواهی ظرفیت می‌توان به تسهیل در تأمین مالی صنعت برق از بازار، کمک به ورود بخش خصوصی در صنعت برق و کمک به ارزیابی صرفۀ اقتصادی پروژه‌های نیروگاهی اشاره کرد.

چه کسانی می‌توانند وارد بازار اوراق گواهی ظرفیت شوند؟

کلیۀ مشترکین برق که که از سال 1395 به بعد اقدام به افزایش قدرت و یا درخواست انشعاب از مالک شبکه داشته باشند، ملزم به خرید اوراق گواهی ظرفیت معادل این مقدار (برحسب وات) هستند.

فروشندگان اوراق گواهی ظرفیت در بورس انرژی شامل:

1) صنایعی که کاهش قدرت قراردادی دارند.

2) نیروگاه‌هایی که قرارداد خرید تضمینی با دولت دارند.

چه کسانی می‌توانند وارد بازار برق بورس انرژی شوند؟

1) کلیۀ صنایع مصرف کنندۀ برق می‌توانند برق مورد نیاز خود را از طریق بورس انرژی خریداری نمایند.

2) شرکت‌های خرده فروش برق

3) شرکت‌های توزیع برق

3.گواهی صرفه جویی انرژی:

گواهی صرفه جویی نوعی اوراق بهادار الکترونیکی است که بر اساس نتایج واقعی بهینه سازی مصرف انرژی صادر می شوند و به دو صورت اوج و عادی عرضه و امکان معامله دارند.در حال حاضر گواهی صرفه جویی گاز و گواهی صرفه جویی برق در بورس انرژی معامله می شوند.

معاملات گواهی صرفه جویی انرژی به عنوان ابزار جدید مالی بازار سرمایه با هدف ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا ، تشویق سرمایه گذاری در بخش بهینه سازی انرژی از یک سو و تامین انرژی صنایع در زمان اوج مصرف از سوی دیگر،در بورس انرژی پایه گذاری شد.با راه اندازی این ابزار مالی ،در دوره‌ی اوج مصرف که صنایع با محدودیت روبرو می‌شوند قادر خواهند بود به واسطه‌ی کاهش عدم‌النفع خود، در طرح‌های بهینه‌سازی سرمایه‌گذاری کرده و در قبال آن گواهی صرفه جویی دریافت کنند یا گواهی‌های صرفه‌جویی شده را از بورس انرژی خریداری کرده و بتوانند انرژی خود را در دوره‌ی اوج مصرف دریافت نمایند.

بازیگران بازار گواهی صرفه جویی:

متقاضیان: مصرف کندگان انرژی و شرکت های خدمات انرژی هستند که تمایل به سرمایه گذاری در طرح های بهینه سازی مصرف انرژی دارند.

فعالین بازار : فعالین بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست مشتمل بر مصرف کنندگان حامل های انرژی،صادرکنندگان حامل های انرژی،کلیه شرکت های فعال در حوزه انرژی و اشخاص حقیقی می باشند.

4.گواهی سپرده حاملهای انرژی :

یکی از ابزار های مالی جهت جذب منابع کوتاه مدت سرمایه گذاران می باشد.در حال حاضر گواهی سپرده میعانات گازی ، نفت خام سنگین،نفتا و برش سبک در بورس انرژی پذیرش شده اند.

درحال حاضر برق در هر دو بازار فیزیکی و مشتقه امکان معامله دارد . در هر بازار سه تابلوی برق عادی-برق سبز و برق آزاد وجود دارد که بازیگران سه بازار متفاوت است.

تابلوی برق عادی:

فروشندگان: نیروگاههای دارای قابلیت عرضه در بورس انرژی

خریداران: مصرف کنندگان بالای 1 مگاوات و شرکتهای خرده فروش

تابلوی برق سبز:

فروشندگان: نیروگاههای برق تجدید پذیر دارای قابلیت عرضه در بورس انرژی

خریداران: مصرف کنندگان بالای 1 مگاوات و شرکتهای خرده فروش

تابلوی برق آزاد:

فروشندگان: نیروگاههای مقیاس کوچک

خریداران: مصرف کنندگان بالای 1 مگاوات و شرکتهای خرده فروش

ارائه مشاوره برای شرکتهایی که درخواست فروش کالا یا برق

انجام امور پذیرش

آموزش نحوه خرید کالا و برق در بورس انرژی

ارسال اطلاعات بازار در صورت درخواست

خرید و فروش کالا و برق با قیمت مناسب